Deňiz derejesinden 2500 metr belentlikde 80 milliona golaý adam ýaşaýar. Belentlik artdygyça howa basyşy peselýär, netijede ýiti kesellere, esasanam ýürek-damar kesellerine aňsatlyk bilen sebäp bolup bilýän az kislorod bölek basyşy bolýar. Uzak wagtlap pes basyşly gurşawda ýaşap, adam bedeni aýlanyşygy we dokuma gomeostazyny saklamak üçin sag göwrelilik gipertrofiýasy ýaly uýgunlaşma üýtgeşmelerini başdan geçirer.
“Pes basyş” we “gipoksiýa” adam bedeninde ýakyn baglanyşyklydyr. Öňküsi, beýiklige kesel, ýadawlyk, giperwentilýasiýa we ş.m. ýaly adam bedenine hemmetaraplaýyn zeper ýetirip, ikinjisine eltýär, ýöne adamlar kem-kemden beýik belentliklerde ýaşaýşa uýgunlaşdylar, iň ýokary hemişelik belentlik 5370 metre ýetdi.
Ganyň kislorod bilen doýmagy adam bedeniniň gipoksiýasynyň möhüm görkezijisidir. Adaty bahasy 95% -100%. 90% -den pes bolsa, kislorod bilen üpjünçiligiň ýeterlik däldigini aňladýar. 80% -den pes bolsa, bedene ep-esli zeper ýetirer. 3000 metrden gowrak belentliklerde ganyň kislorod bilen doýgunlygynyň peselmegi ýadawlyk, baş aýlanmagy we hökümdäki ýalňyşlyklar ýaly birnäçe alamatlara sebäp bolup biler.
Belentlikdäki keseller üçin adamlar dem alyş tizligini ýokarlandyrmak, ýürek urşy we ýürek çykaryşy, gyzyl gan öýjükleriniň we gemoglobiniň önümçiligini kem-kemden ýokarlandyrmak ýaly dürli çäreleri görüp bilerler. Şeýle-de bolsa, bu düzedişler adamlara ýokary belentliklerde kadaly işlemäge mümkinçilik bermeýär.
Plato gurşawynda, ganyň kislorodyna gözegçilik edilýän enjamlary, barmak gysgyç oksimetri ýaly ulanmak gaty zerurdyr. Ganyň kislorod bilen doýmagyna hakyky wagtda gözegçilik edip biler. Ganyň kislorody 90% -den pes bolanda derrew çäre görülmeli. Bu önüm lukmançylyk derejesinde gözegçilik takyklygy bilen kiçi we göçme. Plato syýahaty ýa-da uzak möhletli iş üçin zerur enjam.
Iş wagty: Maý-07-2024
