Täze koronawirus bütin dünýäde ýaýransoň, adamlaryň saglyga bolan ünsi görlüp-eşidilmedik derejä ýetdi. Hususan-da, täze koronawirusyň öýkenlere we beýleki dem alyş organlaryna abanýan howpy gündelik saglyk gözegçiligini aýratyn möhüm edýär. Bu fonda, impuls oksimetr enjamlary adamlaryň gündelik durmuşyna barha köpelýär we öý saglygy gözegçiliginiň möhüm guralyna öwrüldi.
Şeýlelik bilen, häzirki impuls oksimetrini oýlap tapyjynyň kimdigini bilýärsiňizmi?
Köp ylmy ösüşler ýaly häzirki zaman impuls oksimetri käbir zehinleriň kellesi däldi. 1800-nji ýyllaryň ortalarynda başlangyç, agyryly, haýal we amatsyz pikirden başlap, bir asyrdan gowrak dowam eden köp alymlar we lukmançylyk inersenerleri, çalt, göçme we ýok zatlary üpjün etmäge synanyşyp, ganyň kislorod derejesini ölçemekde tehnologiki üstünlikleri dowam etdirýärler. - invaziv impuls oksimetriýa usuly.
1840 ganda kislorod molekulalaryny göterýän gemoglobin tapyldy
1800-nji ýyllaryň ortalaryndan ahyryna çenli alymlar adam bedeniniň kislorody siňdirip, tutuş bedene paýlanyşyna düşünip başladylar.
1840-njy ýylda German biohimiýa jemgyýetiniň agzasy Fridrih Ludwig Hunefeld ganda kislorod göterýän kristal gurluşy tapdy we şeýlelik bilen häzirki impuls oksimetriýasynyň tohumlaryny ekdi.
1864-nji ýylda Feliks Hoppe-Seýler bu jadyly kristal gurluşlara öz adyny gemoglobin berdi. Umyt-Taýloryň gemoglobini öwrenmegi Irland-Iňlis matematigi we fizigi Jorj Gabriel Stoksyň “gandaky beloklaryň pigmentar azalmagyny we okislenmegini” öwrenmegine sebäp boldy.
1864-nji ýylda Jorj Gabriel Stoks we Feliks Hoppe-Seýler ýagtylygyň aşagynda kisloroda baý we kislorodsyz ganyň dürli spektral netijelerini tapdylar.
1864-nji ýylda Jorj Gabriel Stoks we Feliks Hoppe-Seýler tarapyndan geçirilen synaglarda gemoglobiniň kislorod bilen baglanyşykly spektroskopiki subutnamasy tapyldy. Syn etdiler:
Kisloroda baý gan (kislorodlanan gemoglobin) ýagtylygyň aşagynda açyk alça gyzyl, kislorodsyz gany (kislorodsyz gemoglobin) goýy gyrmyzy-gyzyl görünýär. Şol bir gan nusgasy dürli kislorod konsentrasiýalaryna sezewar bolanda reňkini üýtgeder. Kisloroda baý gan açyk gyzyl, kislorodsyz gan bolsa gyrmyzy-gyzyl reňkde görünýär. Bu reňkiň üýtgemegi, gemoglobin molekulalarynyň kislorod bilen birleşende ýa-da aýrylanda spektral siňdiriş aýratynlyklarynyň üýtgemegi bilen baglanyşyklydyr. Bu açyş, ganyň kislorod göteriji funksiýasyna göni spektroskopiki subutnama berýär we gemoglobiniň we kislorodyň birleşmegi üçin ylmy esas döredýär.
Emma Stoks we Umyt-Teýlor synaglaryny geçirenlerinde, näsagyň ganyndaky kislorod derejesini ölçemegiň ýeke-täk usuly henizem gan nusgasyny almak we seljermekdi. Bu usul agyryly, täsirli we lukmanlara berýän maglumatlaryna görä hereket etmek üçin ýeterlik wagt bermek üçin gaty haýal. Islendik çozuş ýa-da interwensiýa amallary, esasanam deriniň kesilmegi ýa-da iňňe taýaklary wagtynda ýokançlyga sebäp bolup biler. Bu ýokanç ýerli derejede bolup biler ýa-da ulgamlaýyn ýokançlyga öwrülip biler. şeýlelik bilen lukmançylyk işine alyp barýar
bejergi heläkçiligi.
1935-nji ýylda nemes lukmany Karl Mathes gulakda oturdylan gany goşa tolkun uzynlygy bilen ýagtylandyrýan oksimetr oýlap tapdy.
Nemes lukmany Karl Matthes 1935-nji ýylda hassanyň gulagyna dakylýan we hassanyň ganyna aňsatlyk bilen şöhle saçyp bilýän enjam oýlap tapdy. Ilkibaşda kislorodlanan gemoglobiniň bardygyny anyklamak üçin açyk, ýaşyl we gyzyl iki reňk ulanyldy, ýöne şeýle enjamlar akylly-başly innowasiýa, ýöne kalibrlemek kyn we diňe mutlak parametrleriň netijelerine däl-de, doýma tendensiýalaryny üpjün edýändigi sebäpli çäkli ulanylýar.
Oýlap tapyjy we fiziolog Glenn Millikan 1940-njy ýyllarda ilkinji göçme oksimetri döredýär
Amerikaly oýlap tapyjy we fiziolog Glenn Millikan ilkinji göçme oksimetr hökmünde tanalýan nauşnik döretdi. Şeýle hem, “oksimetriýa” adalgasyny döredipdir.
Bu enjam Ikinji jahan urşy uçarmanlary üçin käwagt kislorod açlyk belentliklerine uçýan amaly enjamyň zerurlygyny kanagatlandyrmak üçin döredildi. Millikanyň gulak oksimetrleri esasan harby awiasiýada ulanylýar.
1948–1949: Earl Wood Millikanyň oksimetrini gowulandyrýar
Millikanyň enjamynda äsgermezlik eden başga bir faktor, gulakda köp mukdarda gan döretmek zerurlygydy.
Maýo kliniki lukmany Earl Wud howa basyşyny ulanyp, gulaga has köp gany mejbur etmek üçin oksimetriýa enjamyny döretdi, netijede hakyky wagtda has takyk we ygtybarly okaldy. Bu nauşnik 1960-njy ýyllarda mahabatlandyrylan Wood gulak oksimetr ulgamynyň bir bölegidi.
1964: Robert Şaw ilkinji mutlak okalýan gulak oksimetrini oýlap tapdy
San-Fransiskodaky hirurg Robert Şaw oksimetre has köp tolkun uzynlygyny goşmaga synanyşdy we Matisse-iň iki tolkun uzynlygyny ulanmagyň asyl kesgitleme usulyny kämilleşdirdi.
Wawyň enjamy sekiz tolkun uzynlygyny öz içine alýar, bu kislorodlanan ganyň derejesini hasaplamak üçin oksimetre has köp maglumat goşýar. Bu enjam ilkinji mutlak okalýan gulak oksimetri hasaplanýar.
1970: Hewlett-Packard ilkinji täjirçilik oksimetrini işe girizdi
Şawyň oksimetri gymmat, uly hasaplanýar we hassahanadaky otagdan otaga tigirli bolmalydy. Şeýle-de bolsa, impuls oksimetriýasynyň ýörelgeleriniň täjirçilik paketlerinde satyljak derejede gowy düşünilendigini görkezýär.
Hewlett-Packard 1970-nji ýyllarda sekiz tolkun uzynlygyndaky gulak oksimetrini täjirleşdirdi we impuls oksimetrlerini hödürlemegi dowam etdirýär.
1972-1974: Takuo Aoyagi impuls oksimetriniň täze ýörelgesini ösdürdi
Arterial gan aýlanyşyny ölçeýän enjamy gowulandyrmagyň ýollaryny gözläp ýörkä, ýapon inereneri Takuo Aoýagi başga bir mesele: impulsyň oksimetriýasy üçin möhüm ähmiýete eýe bolan açyşda büdredi. Arterial gandaky kislorod derejesiniň ýüregiň impuls tizligi bilen ölçelip biljekdigine düşündi.
Takuo Aoýagi bu prinsipi soň OLV-5100 oksimetrini işläp düzen iş berijisi Nihon Kohden bilen tanyşdyrdy. 1975-nji ýylda hödürlenen bu enjam, impuls oksimetriýasynyň Aoyagi ýörelgesine esaslanýan dünýädäki ilkinji gulak oksimetri hasaplanýar. Enjam täjirçilik taýdan üstünlik gazanyp bilmedi we düşünjeleri belli bir wagta üns berilmedi. Japaneseaponiýaly gözlegçi Takuo Aoýagi, SpO2-ni ölçemek we hasaplamak üçin arterial impulslardan emele gelen tolkun formasyny ulanyp, impulsyň oksimetriýasyna “impuls” goşmak bilen meşhurdyr. Ilkinji gezek 1974-nji ýylda toparynyň işi barada habar berdi, şeýle hem häzirki impuls oksimetrini oýlap tapyjy hasaplanýar.
1977-nji ýylda ilkinji barmak ujy impuls oksimetri OXIMET Met 1471 dünýä indi.
Soň Masaichiro Konishi we Minolta şäherinden Akio amanamanişi şuňa meňzeş pikiri öňe sürdüler. 1977-nji ýylda Minolta ilkinji barmak ujy impuls oksimetrini, barmaklaryň ujy bilen impuls oksimetriýasyny ölçemegiň täze usulyny döredip başlan OXIMET Met 1471-i işe girizdi.
1987-nji ýyla çenli Aoyagi häzirki zaman impuls oksimetrini oýlap tapyjy hökmünde iň meşhurdy. Aoýagi hassalara gözegçilik etmek üçin “invaziv däl üznüksiz gözegçilik tehnologiýasyny ösdürmäge” ynanýar. Häzirki zaman impuls oksimetrleri bu ýörelgäni öz içine alýar we häzirki enjamlar hassalar üçin çalt we agyrysyz.
1983 Nellcor-yň ilkinji impuls oksimetri
1981-nji ýylda anesteziolog William New we iki kärdeşi Nellcor atly täze kompaniýa döretdiler. 1983-nji ýylda Nellcor N-100 atly ilkinji impuls oksimetrini çykardylar. Nellcor, şuňa meňzeş barmaklaryň oksimetrlerini täjirleşdirmek üçin ýarymgeçiriji tehnologiýasynda öňe gidişlik etdi. Diňe N-100 takyk we göçme manyda däl, impulsyň oksimetriýa tehnologiýasynda täze aýratynlyklary, hususan-da impuls tizligini we SpO2 görkezýän eşidilýän görkezijini öz içine alýar.
Häzirki zaman miniatýurlaşdyrylan barmak ujunyň impuls oksimetri
Impuls oksimetrleri näsagyň kislorodlanan ganyň derejesini ölçemäge synanyşanda ýüze çykyp biljek köp kynçylyklara gowy uýgunlaşdy. Kompýuter çipleriniň kiçelmeginden ep-esli peýda görýärler, kiçijik paketlerde alnan ýagtylygyň şöhlelenmesini we ýürek impulsynyň maglumatlaryny seljermäge mümkinçilik berýär. Sanly üstünlikler lukmançylyk inersenerlerine impuls oksimetri okalmagynyň takyklygyny ýokarlandyrmak üçin düzedişler we gowulaşmalar girizmäge mümkinçilik berýär.
Netije
Saglyk durmuşda ilkinji baýlykdyr we impuls oksimetri töweregiňizdäki saglyk goragçysydyr. Impuls oksimetrimizi saýlaň we saglygy barmagyňyzyň ujuna goýuň! Geliň, kislorod gözegçiligine üns bereliň we özümiziň we maşgalalarymyzyň saglygyny goralyň!
Iş wagty: 13-2024-nji maý
